Joggend door Leusden Zuid klinkt de stem van Daniel in mijn oren. Hij zingt Joezölf:

“Al zöt gien starveling joe lopen,                 “Al ziet geen sterveling je lopen,
al zöt ’n hond joe nog niet staon.                al ziet een hond je nog niet staan
Gooit iederiene joe van Facebook,              Gooit iedereen je van Facebook,
terwijl je niks verkeerd hebben daon.         terwijl je niks verkeerds hebt gedaan.
Al kom ie närgens tussen,                            Al kom je nergens tussen,
pröt iederiene deur joe hen.                         praat iedereen door je heen.
Dan komp ’t goed van pas,                           Dan komt het goed van pas,
da’j veur joezölf gien vrömde benn”.           dat je voor jezelf geen vreemde bent.”

Wat een mooi gegeven: je hebt altijd jezelf, je bent nooit echt alleen, want op jezelf kun je altijd terugvallen. Voor jezelf ben je geen vreemde. Een bevrijdende gedachte: ook als je het gevoel hebt er niet bij te horen, dan heb je je beste vriend altijd in de buurt: namelijk jezelf. Niemand begrijpt je beter.

Het stoplicht staat op rood en zet me even stil.

Onherroepelijk denk ik aan de mensen waar ik mee werk; mensen met Korsakov, mensen met Huntington, mensen met dementie.
Voor hen is gaat dat niet op, die mensen zijn vaak een vreemde voor zichzelf. Zoekende naar houvast, naar duidelijkheid en overzicht. Grip krijgen op iets waar je geen grip op krijgt. En dat geeft een ontheemd gevoel. Wanneer is de laatste keer dat jij je verloren voelde? Dat je geen grip had op de situatie? Deze mensen krijgen veel voor hun kiezen. Hun gezonde verstand laat hen in de steek, ze moeten zich noodgedwongen aanpassen aan een nieuwe leefomgeving waar ze niet om gevraagd hebben, met mensen om zich heen waar ze niet om gevraagd hebben. Veel van hen voelen zich opgesloten. Niet alleen in de instelling, maar in hun eigen zijn.

Het licht springt op groen, even de pas erin.

“Pas a’j vrede met joezölf hebben,               “Pas als je vrede met jezelf hebt,
dan zu’j ’t altied zien.                                      dan zul je het altijd zien.
Dan komp der iene om de bochte                Dan komt er één om de bocht
of twee of drie misschien                              of twee of drie misschien,
Die joen ienzaamheid verlichten                   die je eenzaamheid verlichten.
En der is gien druk of stress,                         En er is geen druk of stress,
want je weten hoe het is                                want je weet hoe het is
as zij der niet waarn west.”                            als zij er niet waren geweest.”

Dat pakt de kern van wat ik als geestelijk verzorger probeer voor elkaar te krijgen. Die gevoelens van eenzaamheid en ontheemd zijn doorbreken en er zijn. Die ander duidelijk maken: je bent niet alleen, ik sta naast je in je ontheemd voelen en ik nodig je uit om samen met mij te zoeken naar richting, naar zin.

Het ontdekken wat de ander houvast geeft, samen op zoek naar wie die persoon was, nu is en wil zijn, zodat hij of zij vrede met zichzelf kan hebben, dat is een proces dat tijd kost, investeren in de ander. Met aandacht luisteren en die ander leren kennen en accepteren met alles wat hij of zij met zich meebrengt. Zonder verwachtingen, zonder druk.

Misschien mag ik, al is het voor een klein moment, wat van die eenzaamheid wegnemen, elke keer een klein beetje meer. Samen zoekend naar het zelf, zodat die ander steeds minder een vreemde mag worden voor zichzelf en steeds meer eigen thuis.